„Tam, gdzie oczy Europy nie patrzą: Meizhou Hakka”

Chiny to najludniejszy kraj świata, dlatego jest też najbardziej różnorodny pod względem etnicznym. Rząd w Pekinie chwali się, że Państwo Środka oprócz Chińczyków Han zamieszkuje także 55 mniejszości narodowych. Sami Hanowie, których na świecie żyje około 1.3 miliarda, także dzielą się na kilka grup. Jedną z nich jest Hakka, która liczy sobie około 40 milionów ludzi w ChRL i 75 milionów globalnie. Nazwa tej społeczności wywodzi się od grupy językowej hakka, która należy do rodziny języków sinickich. Hakka występuje także w członie nazwy drugoligowego klubu z miasta Meizhou w Kantonie.

W przeciwieństwie od innych odłamów Chińczyków Han, nazwa Hakka nie wywodzi się od regionu, w którym żyją. Przedstawiciele tej grupy są bardzo liczni i mieszkają w wielu prowincjach, przede wszystkim w Kantonie, Jiangxi, Guangxi, Syczuanie. Na Tajwanie język Hakka jest jednym z języków urzędowych. Z ludem tym wiąże się bardzo ważne wydarzenie w historii Chin. Z tej mniejszości wywodził się bowiem Hong Xioquan  (1814-1864), przywódca Powstania Tajpingów, podczas którego zginęło około 20 milionów ludzi. Hong wywodził się z biednej rodziny, jednak uczył się, by zostać urzędnikiem. Po trzykrotnym niepowodzeniu na egzaminach konfucjańskich ciężko zachorował. Po odzyskaniu zdrowia stwierdził, że spotkał Boga. Pod wpływem lektury tekstów protestanckich misjonarzy zaczął tworzyć własną teologię, w której przekonywał, że … jest młodszym bratem Jezusa.

Przez stworzenie bardzo szybko rozwijającej się sekty, Hong naraził ludy Hakka na prześladowania. Fanatyczny wizjoner postanowił reagować. Na początku wraz ze swoimi wyznawcami zajął miejscowość Jintian w Guangxi i proklamował powstanie Niebiańskiego Królestwa Wielkiego Pokoju, a siebie uznał za boskiego władcę. To był dopiero początek – celem było obalenie cesarstwa. Niebiański Król ruszył na północ i w 1853 roku zajął jedno z najważniejszych chińskich miast, Nankin. Następnym etapem podboju miało być zdobycie Pekinu, jednak tym razem Hong został zatrzymany przez Mandżurów, a także rzekę Huang He, która w tym czasie zmieniała swój bieg i niebezpiecznie wylewała. Niebiański Król ostatecznie popełnił samobójstwo w 1864 roku, a 4 miesiące później wojska cesarskie dokonały rzezi na obrońcach Nankinu i ponownie przejęła miasto. Powstanie Tajpingów to jedna z czarnych kart w historii Państwa Środka. Oprócz Hong Xiouquana, najważniejszymi przedstawicielami mniejszości Hakka byli Sun Yat-sen, prekursor rewolucji demokratycznej w Chinach, a także Deng Xiaoping, wielki reformator, inicjator reform społeczno-gospodarczych oraz otwarcia kraju na świat. Za czasów Denga prawie połowa członków Politbiura wywodziła się z ludu Hakka.

Opisywany w tym artykule klub ma swoją siedzibę w hrabstwie Wuhua, które wchodzi w skład prefektury miasta Meizhou w prowincji Kanton. To właśnie ten region jest centrum kulturowym mniejszości Hakka. Jej przedstawiciele początkowo zamieszkiwali tereny w dorzeczu Żółtej Rzeki, dopiero potem w wyniku wojen w Chinach wyemigrowali do Guangdong i okolic. Duża część z nich z powodu niechęci lokalnej społeczności musiała osiedlić się w górach. W XIX i XX wieku wielu członków Hakka wyjechało w inne części świata w poszukiwaniu lepszego życia.  Wysyłali oni potem pieniądze swoim rodzinom, a bogatsi fundowali różne budynki w Meizhou. Co ciekawe, z miastem związane są także ważne wątki piłkarskie. To tutaj dzieciństwo spędził Lee Wai Tong (1905-1979), przez wielu uważany za najlepszego piłkarza w historii Chin. W ciągu swojej kariery grał przede wszystkim w zespole South China.  Hongkoński klub (występuje obecnie w tamtejszej drugiej lidze) został założony w 1910 roku i jest najbardziej utytułowaną drużyną w regionie delty Rzeki Perłowej – zdobywał mistrzostwo aż 41 razy! Za czasów gry Lee Wai Tonga „The Caroliners” wygrywali ligę 8 razy. Piłkarz był także członkiem reprezentacji Chin, która jako pierwsza (razem z Japonią) azjatycka kadra dostąpiła zaszczytu gry w Igrzyskach Olimpijskich – miało to miejsce w Berlinie w 1936 roku. Jako grający trener zdobył także z Chinami złoty medal w Igrzyskach Dalekowschodnich w 1934 roku. Po zawieszeniu butów na kołku objął pełnoprawnie reprezentację Smoków. Jednak w 1949 roku stanął przed trudnym dylematem – rząd Chiang Kaj-Szeka uciekł na Tajwan, a władze w kontynentalnych Chinach przejęli komuniści z Mao Zedongiem na czele. Ostatecznie Lee opowiedział się po stronie republikańskiej i został selekcjonerem  kadry tajwańskiej. Dodatkowo w 1956 roku został wybrany wiceprezydentem FIFA.

Historia Lee Wai Tonga to jednak odległe czasy. W 2012 roku klub Dongguan Nancheng został przeniesiony do Meizhou i stał się pierwszą profesjonalną drużyną z tego regionu. Zmieniono też jego nazwę na Meixian Hakka. Władze poinformowały, że dokonano tych transformacji na cześć legendarnego piłarza, a także by uhonorować miasto, jako „kolebkę futbolu chińskiego”.  Klub Meizhou Hakka powstał rok później, w styczniu 2013 roku. Dlaczego zatem opisuję ten młodszy zespół? Bowiem od początku istnienia jest związany z tym regionem.  Jego założycielem jest przedstawiciel mniejszości Hakka Cao Yang, były trener min. Guandong Sunray Cave FC. Uzyskał on wsparcie od lokalnego związku sportowego, a także fundusze od miejscowych firm, przede wszystkim Wei Real Estate Develompent. Cao przekonał właściciela firmy, by drużyna została zlokalizowana w hrabstwie Wuhua, z którego pochodził wspomniany Lee Wai Tong. By nie mylić obydwu drużyn, klub Meixian Hakka zmienił ponownie nazwę, na Meizhou Meixian (obecnie jest znany jako Guangdong Southern Tigers). Początkowo zawodnikami nowopowstałego zespołu zostali zawodnicy z grupy Hakka, a także gracze niemieszczący się w kadrach takich klubów, jak Guangzhou Evergrande, Guandong Sunray Cave, Shenzhen FC. Meizhou Hakka dołączyło do grupy południowej w Chinese League Two. W debiutanckim sezonie podopieczni Cao Yanga doszli do fazy play-off nie przegrywając żadnego z 12 meczów fazy zasadniczej, dopiero w ćwierćfinale musieli uznać wyższość Shandong Tengding. Ostatecznie zajęli 5 miejsce. W kolejnym roku poszło jeszcze lepiej, tym razem udało się awansować do półfinału. W tym przypadku zwycięzcą dwumeczu okazałą się drużyna Jiangxi Liansheng. Do trzech razy sztuka? Dla Meizhou Hakka to prawidłowe powiedzenie. W kolejnych rozgrywkach klub z Kantonu wygrał całą ligę, pokonując w finale Dalian Transcendence w konkursie rzutów karnych.

Jak zespół radzi sobie w Chinese League One? Pierwsze dwa sezony były względnie spokojne, choć drużyna dość długo musiała obawiać się o ligowy byt. Ostatecznie w latach 2016 i 2017 Meizhou Hakka zajęła 12 lokatę. Jeszcze lepiej było rok temu, kiedy to po 30 meczach kantoński klub uplasował się na 9 miejscu. 1 stycznia 2019 roku otworzono nowy, bardzo ładny stadion – Wuhua County Olympic Sports Centre. Jest też znany jako Huitang Stadium, na cześć Lee Wei Tonga (jest to kantońska wymowa jego nazwiska – 李惠堂; w  języku mandaryńskim czyta się je Li Huitang). Może pomieścić 30 tysięcy widzów – to dwukrotnie więcej niż dotychczasowa arena klubu Meizhou Hakka. Imprezą inaugurującą na Huitang Stadium był turniej piłkarski Hakka Cup 2019, w którym wzięło udział 12 drużyn z całego świata.

Na nowym stadionie zespół może się pochwalić średnią widownią 6,200 widzów. Jest to dość mizerny wynik, biorąc pod uwagę pojemność areny, jednak jest to wzrost o 72% w stosunku do poprzedniego sezonu, podczas którego Meizhou Hakka występowało na Wuhua County Stadium. A jak wygląda aktualna sytuacja w tabeli (na dzień 21.10.2019)? Tutaj też nie jest kolorowo. Klub z Kantonu zajmuje obecnie 11 pozycję i na dwie kolejki przed końcem ma 4 punkty przewagi nad miejscem w barażach o utrzymanie w lidze. Teoretycznie jest więc czego się obawiać. Być może wynik byłby znacznie lepszy, gdyby nie sprzedaż najlepszego strzelca drużyny w połowie sezonu. Mowa o Kameruńczyku Johnie Mary’m, który w lipcu dołączył do występującego w CSL Shenzhen FC. Mimo, że napastnika nie ma już w Meizhou od kilku miesięcy, to… wciąż jest najlepszym strzelcem drużyny w obecnych rozgrywkach. Drugi na liście Dori ma w tym momencie 8 bramek, a więc o 4 mniej od Johna Mary’ego. Dori to jeden z Brazylijczyków z najdłuższym stażem w Chinach. W 2011 roku został wypożyczony z macierzystego Fluminense do Changchun Yatai, potem na rok wrócił do ojczyzny, a od 2013 roku bez przerwy występuje w Państwie Środka. W samym zespole z Kantonu gra zaś od początku tego sezonu. Oprócz niego w kadrze jest jeszcze jeden obcokrajowiec – to serbski pomocnik Lazar Arsić, który do Meizhou Hakka również dołączył przed startem obecnych rozgrywek, a wcześniej przez całą karierę grał w swoim kraju. W zespole występuje także reprezentant Hong Kongu, 22-letni obrońca Tsui Wang Kit, jednak według przepisów ligi jest on traktowany jako rodzimy piłkarz. Z pozostałych zawodników warto wymienić przede wszystkim Zhang Hongjianga, Cui Wei’a oraz Guo Yi, którzy w przeszłości brali udział w nieudanym eksperymencie wysyłania chińskich piłkarzy do Portugalii. Żaden z nich nie przebił się  najwyższej klasy rozgrywkowej w Europie.

Meizhou Hakka, podobnie jak duża część klubów z drugiej ligi, nie jest bogate. Przepaść finansowa między Chinese Super League a Chinese League One jest spora. Dowodem na to jest porównanie rekordów transferowych zespołów występujących na obydwu szczeblach rozgrywek. Dla przykładu najdroższym piłkarzem kupionym przez opisywany w tym artykule klub był Gabończyk Merlin Tandjigora, za którego Meizhou Hakka zapłaciło 400 tysięcy euro. Pomocnik okazał się być dodatkowo niewypałem, bo już po roku rozwiązał kontrakt, a obecnie jest bez pracy. Z kolei najdrożej sprzedanym przez Kantończyków piłkarzem był wspomniany wcześniej John Mary, który przeszedł do Shenzhen FC za 4,5 miliona euro.

Największym rywalem Meizhou Hakka jest oczywiście Guangdong Southern Tigers. Co ciekawe drużyna, która przeniosła się do miasta rok przed powstaniem klubu z hrabstwa Wuhua, awansowała do Chinese League One dopiero w zeszłym sezonie. Obecnie Tygrysy zajmują 10 miejsce, mając 3 punkty przewagi nad Hakka. Obydwie drużyny spotkały się dotychczas sześciokrotnie. 3 razy wygrywało Meizhou, 2 razy był remis, a Guangdong zwyciężył jedynie 1 raz.

Lud Hakka jest jedną z najważniejszych mniejszości Chińczyków Han w Państwie Środka. Od krwawego powstania, którego przywódcą był „młodszy brat Jezusa” Hong Xiuquan, po wielkich polityków XX wieku, z Sun Yat-senem i Deng Xiaopingiem na czele – przedstawiciele Hakka odegrali w historii ważną rolę. Z tej grupy pochodził też jeden z najlepszych piłkarzy w historii Chin, Lee Wai Tong. Teraz nadszedł czas na kultywowanie tej tradycji przez zawodników z Huiatang Stadium. Celem na najbliższe lata będzie awans do Chinese Super League i dumne reprezentowanie mniejszości na arenie ogólnokrajowej.

Autor tekstu: Maciej Łoś 

Wyświetleń: 637